Kinderen, soms heb je hulp nodig

Kinderen zijn bij hun geboorte authentiek, ouders hebben de taak hen te begeleiden naar volwassen mensen die in staat zijn op een authentieke wijze in het leven te staan en in hun kracht te schitteren. Het begeleiden en opvoeden van kinderen is door God aan ouders gedelegeerd, een mooie taak. Dit verstandelijk weten is wat anders dan de praktijk.  Loslaten van een kind begint bij de geboorte, hoe dit lukt is mede afhankelijk van een ieders eigen ontwikkelde hechtingsstijl.  

Volwassen zijn betekent dat je in staat bent keuzes te maken en de verantwoordelijkheid te nemen voor de consequenties hiervan, maar ook in staat bent tot verbinding met mensen en relaties aan te gaan. Ieder kind is anders en je kunt als ouder niet meer geven dan je zelf hebt. Ook is het sterk afhankelijk van de cultuur of subcultuur waar je als ouders onderdeel van uitmaakt. Er zijn culturen waar ouders dingen met kinderen doen die hier strafbaar zouden zijn. Gelukkig zit het ouderschap instinctief diep verweven in de mens, toch maakt iedereen fouten in het begeleidingsproces van zijn kinderen. De vraag is of het voor kinderen leuk zou zijn als ouders volmaakt zouden zijn. 

De eerste vijf jaar van het leven zijn essentieel voor de rest van je leven. Daar wordt een belangrijk fundament ofwel blauwdruk voor de toekomst gelegd. De ontwikkeling van een kind, maar ook van de hersenen, zijn verhoudingsgewijs de eerste jaren na de geboorte het grootst. Daar worden de eerste stappen gezet naar een bevestiging van de eigen “ik” in wording en de hechtingsstijl. Hoe doe ik dat, een eigen “ik” zijn in relatie met de ander? Na de eerste vijf jaar kan er nog veel bevestigd en ontkracht worden van wat er in het fundament is gelegd. In de hersenontwikkeling kunnen later  wel wijzigingen worden aangebracht maar dat kost meer moeite.

Een kind komt de eerste jaren van zijn leven uit de symbiose met zijn
moeder. Hoe dit proces verloopt, is afhankelijk van de aanleg van het kind
maar ook van de boodschap die de moeder geeft. Mag het eigen kind wel
een eigen “Ik” worden? Een partner heeft hierin een belangrijke rol om
het kind te stimuleren en te bevestigen.

In dit proces naar volwassenheid kan veel ruis optreden. Als een kind niet in zijn eigen kracht komt, dan komt de valkuil die bij dat authentieke kind hoort naar boven. Zo ernstig dat een kind met zichzelf en of in de relatie met zijn ouders vast dreigt te lopen.  Hierbij ontstaat gelijk de discussie wat normaal of afwijkend is. Maatschappelijk is een soort gemiddelde bedacht over wat normaal is en daardoor wordt zichtbaar wat afwijkend zou zijn. Dit is discutabel als je van het unieke en authentieke van ieder kind uit wilt gaan. 

Als het ouders niet meer lukt om de ruis te verminderen of weg te nemen kan professionele hulp nodig zijn. Hierbij is het belangrijk om als, het enigszins mogelijk is, vooral aan herstel in de relatie tussen ouders en kind te werken. Als kindertherapeut start je met het duidelijk krijgen van de ruis, door met ouders te spreken, maar vooral via indirecte communicatie met het kind in gesprek te gaan. Hierbij maakt de kindertherapeut gebruik van spel, lichaamswerk of andere creatieve werkvormen. Belangrijk is dat ouders door inzicht en tools in staat zijn om de ruis bij het kind te verminderen. Dit proces vraagt van ouders een kwetsbare en open houding. 

Reactief handelen bij problemen is soms nodig, maar nog beter is het wanneer ouders voordat ze kinderen krijgen zich verdiepen in hoe ze invulling willen geven aan hun ouderschap en welke tools ze hiervoor nodig hebben. Een leuke en interessante workshop kan hier een goede aanvulling op zijn.

Ruud van Hal